Control valves (شیرآلات کنترلی) یک نوع شیرآلات خاص است که برای کنترل جریان مایعات، گازها یا بخارها در سیستم های صنعتی به کار میرود. این نوع شیرآلات از طریق تغییر عرض باز شدن و بسته شدن سری جریان، میزان جریان مایع را به طور دقیق و مطلوب کنترل میکند.

شیرآلات کنترلی به عنوان یکی از اجزای کلیدی سیستم های کنترل و اتوماسیون، در بسیاری از صنایع از جمله نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه ها، صنایع شیمیایی، آب و فاضلاب، صنایع خودروسازی و صنایع فرآوری غذا به کار میروند.

شیرآلات کنترلی دارای محرک های مختلفی میباشند که میتواند دستی (با دسته ها و دنده ها)، پنوماتیکی (با هوا)، هیدرولیکی (با مایع) یا الکتریکی (با موتورها و اسپیندل ها) باشد. همچنین، این شیرآلات میتوانند با تکنولوژی های اندازه گیری پیشرفته و کنترل های هوشمند به کار برده شوند تا عملکرد بهینه تر و دقیق تری را به اثر بگذارند.

کاربردهای اصلی شیرآلات کنترلی در مواردی است که نیاز به کنترل دقیق جریان، فشار، دما و سایر پارامترهای مرتبط با فرآیند صنعتی وجود دارد تا عملکرد سیستم بهینه و ایمنی فرآیند تضمین شود.

شیرآلات کنترلی، به تعداد زیادی نوع تقسیم میشوند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. به تعدادی از انواع رایج شیرآلات کنترلی اشاره میکنم:

۱. شیرآلات گلندی (Globe Valves): این نوع شیرآلات دارای یک صفحه گلند برای کنترل جریان هستند. آنها معمولاً برای کنترل دقیق جریان و تنظیم آن در کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق جریان و فشار دارند، به کار میروند.

۲. شیرآلات کروی (Ball Valves): این نوع شیرآلات دارای یک سطح کروی برای کنترل جریان هستند. آنها معمولاً برای کاربردهایی با جریان مستقیم و کنترل سریع جریان به کار میروند.

۳. شیرآلات دیافراگمی (Diaphragm Valves): این نوع شیرآلات با حرکت دیافراگم برای کنترل جریان مایع استفاده میشوند. این شیرآلات معمولاً در کاربردهایی با مایعات آلوده یا حساس به آلودگی استفاده میشوند.

۴. شیرآلات کنترلی اندازه گیری (Flow Control Valves): این شیرآلات برای کنترل دقیق جریان و اندازه گیری مقدار جریان مورد استفاده قرار میگیرند.

۵. شیرآلات پروانه ای (Butterfly Valves): این نوع شیرآلات دارای یک پروانه برای کنترل جریان هستند. آنها معمولاً برای کنترل جریان بزرگ در سیستم های صنعتی استفاده میشوند.

6. شیر گیت (Gate Valve): این شیرها دارای یک صفحه (گیت) هستند که با حرکت عمودی، جریان را کنترل میکند. شیر گیت برای قطع یا اتصال جریان به کار میرود و در کاربردهای صنعتی و کشاورزی استفاده میشود.

7. شیر کنترلی خطی (Linear Control Valve): این نوع شیرها دارای صفحه خطی هستند که با حرکت افقی، جریان را کنترل میکنند. این شیرها برای کنترل دقیق جریان و فشار در برنامه های صنعتی و فرایندی استفاده میشوند.

8. شیر بالانسر (Balancing Valve): این نوع شیرها برای تنظیم و توازن جریان در شبکه های توزیع سیالات و حفظ ترازونه جریان ها استفاده میشوند.

9. شیرآلات کنترلی آنالوگ و دیجیتال: این شیرآلات میتوانند از سیگنال های آنالوگ (مانند میلی آمپر، ولتاژ) یا دیجیتال (عددی) برای کنترل جریان استفاده کنند.

همچنین، شیرآلات کنترلی بسته به نیازها و محیط کاربری ممکن است با محرکهای مختلفی همچون محرکهای دستی، پنوماتیکی، هیدرولیکی و الکتریکی تجهیز شوند. انتخاب نوع مناسب شیرآلات کنترلی بسته به نیازها و شرایط محیطی، بهبود کارایی و ایمنی فرآیندها را تضمین میکند.