ترموکوپل (Thermocouple) نیز یک نوع حسگر دما است که برای اندازه گیری دما و تبدیل آن به سیگنال الکتریکی استفاده میشود. این حسگر دما از دو سیم متفاوت فلزی تشکیل شده است که به صورت جوشکاری شده اند. در نقطه اتصال دو سیم فلزی، یک اختلاف ولتاژ (انتقال حرارت) ایجاد میشود که به تبدیل به سیگنال الکتریکی کمک میکند.
ترموکوپلها به دلیل دقت بالا و قابلیت عملکرد در دماهای بسیار بالا یا پایین، در صنایع مختلف از جمله صنعت، پزشکی، آزمایشگاهها، تجهیزات انرژی و تاسیسات HVAC استفاده میشوند. بسته به نوع سیم های فلزی استفاده شده، ترموکوپل ها میتوانند دماهای مختلف را اندازه گیری کنند.

ترموکوپل ها یا ترموکاپل ها از نوع سنسورهای دما هستند که تغییرات دما را به تغییرات ولتاژ الکتریکی تبدیل میکنند. این تغییرات ولتاژ به اندازه گیری دما و تبدیل آن به اطلاعات قابل خواندن و نمایش برای کاربر انجام میشود. ترموکوپلها بر اساس تفاوت دمای نقطه اتصال دو ماده مختلف کار میکنند.

به عنوان مثال، برخی از انواع ترموکوپل ها به شرح زیر هستند:

1. ترموکوپل نوع K (Type K): این ترموکوپل با استفاده از کروم-آلومل (Chromel-Alumel) به عنوان ماده حساس تولید میشود، در واقع این نوع ترموکوپل از سیم های فلزی نیکل-کرومیوم (NiCr-Ni) ساخته شده است و محدوده دمایی حدود -200 درجه سانتیگراد تا 1250 درجه سانتیگراد را پوشش میدهد و برای اندازه گیری دما در صنایع پتروشیمی، متالوژی، تولید فولاد، و فرآیندهای حرارتی مورد استفاده قرار میگیرد.

2. ترموکوپل نوع J (Type J): این ترموکوپل با استفاده از آهن-کنستانت (Iron-Constantan) به عنوان ماده حساس ساخته میشود، در واقع این نوع ترموکوپل از سیم های فلزی آهن-کنستانتره (Fe-CuNi) ساخته شده است و محدوده دمایی حدود -40 درجه سانتیگراد تا 750 درجه سانتیگراد را پوشش میدهد  و برای کنترل دما در صنایع مختلف از جمله آزمایشگاهی، کوره های صنعتی، و کوره های آزمایشگاهی استفاده میشود.

3. ترموکوپل نوع T (Type T): این ترموکوپل با استفاده از مس-کنستانتان (Copper-Constantan) به عنوان ماده حساس تولید میشود و محدوده دمایی حدود -200 درجه سانتیگراد تا 350 درجه سانتیگراد را پوشش میدهد و برای اندازه گیری دما در کاربردهای صنعتی و آزمایشگاهی استفاده میشود.

4. ترموکوپل نوع E (Type E): این ترموکوپل با استفاده از نیکل-کنستانتان (Nickel-Constantan) به عنوان ماده حساس تولید میشود، در واقع این نوع ترموکوپل از سیم های فلزی مس-کنستانتره (Cu-CuNi) ساخته شده است و محدوده دمایی حدود -200 درجه سانتیگراد تا 900 درجه سانتیگراد را پوشش میدهد و برای کنترل دما در فرآیندهای کوره ای و فرآیندهای شیمیایی استفاده میشود.

5. ترموکوپل نوع S (Type S) و ترموکوپل نوع R (Type R): این دو ترموکوپل با استفاده از پلاتین-رودیم (Platinum-Rhodium) به عنوان ماده حساس ساخته میشوند و محدوده دمایی حدود 0 تا 1600 درجه سانتیگراد را پوشش میدهند و به عنوان ترموکوپل های بسیار دقیق برای کنترل دما در آزمایشگاهها، کوره های صنعتی، فرآیندهای فولادسازی و غیره استفاده میشوند.

همچنین، بسته به نیازها و شرایط محیطی کاربرد، انواع دیگری از ترموکوپل ها نیز وجود دارند که برای کاربردهای خاص به کار میروند. انتخاب ترموکوپل مناسب بر اساس محدوده دمایی مورد نیاز و دقت مورد نظر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.